ائوزینوفیل ها (Eosinophils) نوعی گلبول سفید خون هستند که نقشی کلیدی در پاسخ های ایمنی بدن دارند. این سلول ها معمولاً در دفاع علیه عفونت های انگلی و برخی واکنش های آلرژیک دخیل هستند. در اینجا یک توضیح کلی درباره ائوزینوفیل ها آورده شده است:

تعریف ائوزینوفیل

ائوزینوفیل ها نوعی از گلبول های سفید خون (لنفوسیت ها) هستند که با رنگ آمیزی خاصی به رنگ قرمز یا نارنجی در زیر میکروسکوپ مشاهده می شوند. این سلول ها به ویژه در پاسخ به عفونت های انگلی، آلرژی ها و برخی بیماری های خودایمنی فعال می شوند.

نقش در سیستم ایمنی

ائوزینوفیل ها نقش بسیار مهمی در سیستم ایمنی بدن ایفا می کنند. این سلول ها به ویژه در پاسخ به عفونت های انگلی و واکنش های آلرژیک فعال می شوند. زمانی که بدن در معرض انگل های درون زناو (مانند کرم های روده ای) قرار می گیرد، ائوزینوفیل ها به سرعت به محل عفونت مهاجرت می کنند و با ترشح پروتئین های سمی که به نام پروتئین های قلیایی ائوزینوفیلیک شناخته می شوند، به از بین بردن انگل ها کمک می کنند. همچنین، ائوزینوفیل ها در برخی بیماری های خودایمنی و آلرژیک مانند آسم و تب یونجه نقش دارند.
این سلول ها با آزاد کردن مواد شیمیایی مانند هیستامین و پروتئین های مختلف می توانند موجب التهاب و واکنش های حساسیتی شوند. به طور کلی، ائوزینوفیل ها با بهبود واکنش های ایمنی در برابر عوامل خارجی، از جمله انگل ها و آلرژن ها، به بدن کمک می کنند تا از عفونت ها و تحریکات آلرژیک دفاع کند.

سطح نرمال ائوزینوفیل ها در خون

تعداد نرمال ائوزینوفیل ها در خون معمولاً بین 1 تا 4 درصد از کل گلبول های سفید خون است. این میزان می تواند بسته به سن، جنسیت، و وضعیت سلامت فرد کمی تغییر کند. در آزمایش خون معمولی (CBC)، تعداد ائوزینوفیل ها در مقیاس واحد به نام سلول های در هر میکرولیتر خون گزارش می شود. به طور معمول، تعداد ائوزینوفیل ها در هر میکرولیتر خون انسان بالغ بین 30 تا 350 سلول است. اگر سطح ائوزینوفیل ها از این مقدار فراتر رود، به این وضعیت ائوزینوفیلی گفته می شود که ممکن است نشانه ای از عفونت های انگلی، آلرژی ها یا بیماری های خودایمنی باشد.
برعکس، کاهش شدید تعداد ائوزینوفیل ها که به آن ائوزینوفیلی کم گفته می شود، می تواند نشان دهنده یک پاسخ ایمنی ضعیف یا تحت تاثیر داروهای خاص مانند استروئیدها باشد. بررسی دقیق تعداد ائوزینوفیل ها می تواند به پزشکان در تشخیص بیماری ها و شرایط پزشکی کمک کند.

علل افزایش ائوزینوفیل ها

افزایش تعداد ائوزینوفیل ها، که به آن ائوزینوفیلی گفته می شود، می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. آلرژی ها مانند آسم، تب یونجه، و آلرژی های غذایی از شایع ترین دلایل افزایش ائوزینوفیل ها هستند. عفونت های انگلی، به ویژه انگل های روده ای یا بافتی، نیز یکی دیگر از دلایل عمده ائوزینوفیلی است. برخی از بیماری های خودایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید نیز می توانند منجر به افزایش این سلول ها شوند.
همچنین، اختلالات خونی مانند لوسمی و برخی سرطان ها می توانند تعداد ائوزینوفیل ها را به طور غیرطبیعی بالا ببرند. برخی داروها، به ویژه آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضدالتهاب، ممکن است واکنش های آلرژیک ایجاد کرده و باعث افزایش تعداد ائوزینوفیل ها شوند. در موارد نادر، بیماری های ریوی مانند سندرم لوفلر نیز با ائوزینوفیلی همراه هستند.

علل کاهش ائوزینوفیل ها

کاهش تعداد ائوزینوفیل ها که به آن ائوزینوفیلی کم گفته می شود، معمولاً در شرایطی رخ می دهد که بدن تحت استرس شدید قرار دارد، مانند عفونت های باکتریایی حاد. مصرف داروهای استروئیدی یا کورتیزون نیز می تواند باعث سرکوب تولید ائوزینوفیل ها در مغز استخوان شود. بیماری هایی که باعث کاهش عملکرد سیستم ایمنی می شوند، مانند برخی از انواع سرطان یا شرایطی که مغز استخوان را تحت تأثیر قرار می دهند، نیز ممکن است تعداد این سلول ها را کاهش دهند.
شوک سپتیک یا التهاب های حاد سیستمیک می توانند باعث جابجایی ائوزینوفیل ها به بافت ها و کاهش تعداد آنها در خون شوند. همچنین، تولید ناکافی ائوزینوفیل ها در مغز استخوان ممکن است به دلایلی مانند سوءتغذیه یا بیماری های زمینه ای ایجاد شود.

آزمایش خون

تعداد ائوزینوفیل ها معمولاً با آزمایش خون کامل (CBC) اندازه گیری می شود. این آزمایش اطلاعاتی درباره تعداد و درصد ائوزینوفیل ها نسبت به سایر گلبول های سفید ارائه می دهد. اگر سطح ائوزینوفیل ها از محدوده نرمال (1 تا 4 درصد) فراتر رود یا کاهش یابد، پزشک ممکن است آزمایش های تکمیلی تجویز کند تا علت آن مشخص شود.
افزایش ائوزینوفیل ها می تواند نشان دهنده آلرژی، عفونت انگلی یا بیماری های خودایمنی باشد، درحالی که کاهش آن معمولاً به دلیل استرس، عفونت های شدید یا مصرف داروهای خاص رخ می دهد. بررسی دقیق این آزمایش برای تشخیص مشکلات سیستم ایمنی حیاتی است.

درمان ها

درمان تغییرات تعداد ائوزینوفیل ها به علت اصلی آن بستگی دارد. در موارد آلرژی، داروهای ضدحساسیت مانند آنتی هیستامین ها و کورتیکواستروئیدها ممکن است تجویز شوند. اگر افزایش ائوزینوفیل ها ناشی از عفونت انگلی باشد، داروهای ضدانگلی مؤثر خواهند بود. برای کاهش ناشی از عوامل دارویی یا بیماری های زمینه ای، تغییر در درمان یا کنترل بیماری های مرتبط ممکن است لازم باشد.
همچنین، در مواردی که بیماری های جدی تر مانند اختلالات خونی یا سرطان عامل تغییرات هستند، درمان های تخصصی مانند شیمی درمانی یا مداخلات دیگر انجام می شود. مدیریت صحیح، شامل تشخیص زودهنگام و درمان متناسب، اهمیت بالایی دارد.

جمع بندی

ائوزینوفیل ها بخشی حیاتی از سیستم ایمنی بدن هستند که در مبارزه با عفونت های انگلی، واکنش های آلرژیک و تنظیم ایمنی نقش دارند. تغییر در تعداد آن ها می تواند نشان دهنده شرایط مختلفی از جمله آلرژی، عفونت ها، یا بیماری های خودایمنی باشد. آزمایش خون ابزار مهمی برای ارزیابی تعداد ائوزینوفیل ها و تشخیص مشکلات احتمالی است.
درمان تغییرات سطح ائوزینوفیل ها باید با شناسایی علت زمینه ای صورت گیرد و ممکن است شامل داروهای ضدآلرژی، ضدانگلی یا درمان بیماری های زمینه ای باشد. توجه به این سلول ها و نقش آن ها در سلامت عمومی، به مدیریت بهتر بیماری ها و حفظ سیستم ایمنی کمک می کند.